Bản tin Số 73
(CPI tháng 12/2013)
Dành cho các Đối tác là tổ chức
và các Cộng tác viên
Môi trường vĩ mô
Tầm quan trọng của việc theo dõi CPI
Một yếu tố có tác động lớn trong ngắn hạn và trung hạn đối với doanh nghiệp (DN) và người tiêu dùng là chỉ số giá tiêu dùng (CPI), với ảnh hưởng đến các chi phí đầu vào, đầu ra của DN, sức mua thực tế của đồng lương và chất lượng cuộc sống của người lao động (NLĐ), đặc biệt là nhóm ở các ngạch lương thấp. CPI cũng ảnh hưởng lớn đến lãi suất cho vay, khả năng huy động vốn và trả lãi của doanh nghiệp, do vậy tuy chỉ là một chỉ số song CPI có thể tác động tích cực hoặc tiêu cực đến sự phát triển kinh tế.
Chỉ số giá tiêu dùng
Theo Tổng cục Thống kê công bố, chỉ số giá tiêu dùng tháng 12/2013 tăng 0,51% so với tháng trước và tăng 6,04% so với tháng 12/2012. Đây là năm có chỉ số giá tiêu dùng tăng thấp nhất trong 10 năm trở lại đây. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm 2013 tăng 6,6% so với bình quân năm 2012, thấp hơn nhiều so với mức tăng 9,21% của năm 2012 (xem Biểu đồ 2).
Bảng 1: Mức tăng CPI so với 01/07/2013
|
CPI T7/2013 |
CPI T11/2013 |
CPI T12/2013 |
So với tháng trước |
100,27% |
100,34% |
100,51% |
So với 01/7/2013 |
100,27% |
103,02% |
103,54 |
Tính từ đầu tháng 7/2013 (thời điểm mốc để theo dõi diễn biến CPI phục vụ việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh từ góc độ thuế thu nhập cá nhân), sau 6 tháng CPI tăng 3,54%, vậy nếu tính một cách “tỷ lệ” thì sau 34 tháng hay vào cuối tháng 4/2016, CPI sẽ tăng 20% so với mốc 01/07/2013. Khi đó sẽ cần điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh từ góc độ thuế thu nhập cá nhân (xem Bảng 1).
Biểu đồ 1:
Từ góc độ quản trị nhân lực, xét đến mức chi phí tối thiểu cho cuộc sống của đại đa số người lao động (nhóm NLĐ này có thu nhập thấp và trung bình), chỉ số CPI của nhóm “hàng ăn và dịch vụ ăn uống” đáng được quan tâm nhất. Nếu so với tháng 12/2012 thì CPI của nhóm này tăng 5,08%; trong khi đó nhóm “ăn uống ngoài gia đình” (liên quan đến mặt bằng giá bữa ăn trưa của NLĐ tại các cơ sở dịch vụ) có mức tăng cao hơn một chút: 5,27% (xem Bảng 2).
Bảng 2: Chỉ số giá tiêu dùng tháng 12/2013
(Số liệu trích từ website của Tổng cục Thống kê)
Chỉ số giá vàng tháng 12/2013 giảm 3,33% so với tháng trước; giảm 24,36% so với cùng kỳ năm 2012. Chỉ số giá đô la Mỹ tháng 12/2013 tăng 0,05% so với tháng trước; tăng 1,09% so với cùng kỳ năm 2012.
Biểu đồ 2:
Sau 12 tháng, CPI bình quân so với cùng kỳ năm trước (đường màu xanh đậm) cũng như CPI so với cùng kỳ năm trước, dao động trong khoảng từ 6% đến 7% (xem Biểu đồ 2).
Chỉ số giá tiêu dùng năm nay tăng do một số nguyên nhân chủ yếu sau:
(1) Giá một số mặt hàng và dịch vụ do Nhà nước quản lý được điều chỉnh theo kế hoạch và theo cơ chế thị trường: Trong năm có 17 tỉnh, thành phố điều chỉnh giá dịch vụ y tế làm cho CPI của nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 18,97% so với tháng 12 năm trước, đóng góp vào chỉ số chung cả nước gần 1,1%; các địa phương tiếp tục thực hiện lộ trình tăng học phí làm làm CPI nhóm giáo dục tăng 11,71%, đóng góp vào chỉ số chung cả nước tăng khoảng gần 0,7%; giá xăng dầu được điều chỉnh tăng/giảm và cả năm tăng 2,18%, góp vào CPI chung cả nước mức tăng 0,08%; giá điện điều chỉnh tăng 10%, đóng góp vào CPI chung khoảng 0,25%. Bên cạnh đó, giá gas cả năm tăng gần 5%, đóng góp vào CPI cả nước với mức tăng 0,08%; (2) Nhu cầu hàng hóa tiêu dùng của dân cư và tiêu dùng cho sản xuất tăng vào dịp cuối năm; (3) Ảnh hưởng của thiên tai, mưa bão; (4) Mức cầu trong dân yếu.
Sự biến động của CPI ảnh hưởng đến giá trị đồng lương, thu nhập thực tế và cuộc sống của người lao động, đặc biệt với nhóm ở các ngạch lương thấp và đây là một yếu tố mà những người làm việc trong lĩnh vực quản trị nhân lực cũng như lãnh đạo các doanh nghiệp cần thường xuyên lưu tâm, theo dõi ■
Khái niệm CPI:
[1] Kinh tế học : Chỉ số giá tiêu dùng CPI là gì?
[2] Chỉ số giá tiêu dùng (trang Wiki)
[3] How Do I Calculate the Inflation Rate?
[4] Consumer price index
[5] Consumer price index (About.com)
[6] Cách tiếp cận về nội dung và phương pháp tính lạm phát cơ bản tại Việt Nam (Saga)
Các bản tin gần đây: Bản tin số 70, Bản tin số 71, Bản tin số 72.
|